Azərbaycan diasporunun görkəmli simaları
Diaspora ilə İş üzrə Dövlət Komitəsi Azərbaycan diasporunun görkəmli nümayəndələri barədə \"Biz azərbaycanlıyıq\" adlı məlumat - sorğu kitabının I cildinin nəşrinə hazırlıq görür.
Bunun üçün müxtəlif dövrlərdə xarici ölkələrdə yazıb-yaratmış, Azərbaycan diasporunun tanınmış nümayəndələri haqqında məlumat toplanmaqdadır.
Aşağıdakı siyahıda onların bir qismi haqqında məlumat öz əksini tapmışdır:
a |
Adı və soyadı |
Şəxsiyyətləri haqqında qısa məlumat |
1. |
Baba Kuhi Bakuvi |
X-XI əsrin səyyahı, tədqiqatçı - alim, mühəndis |
2. |
İsmayıl ibn Yəsar |
Ərəb Xilafətinin şairlərindən biri olmuş və Xilafətin elitasında böyük nüfuz sahibi kimi tanınmışdı |
3. |
Xətib Təbrizi |
XI əsr Azərbaycan alimi, ədəbiyyatşunas, dilçi, şair və ərəb dili, ədəbiyyatı, qrammatika və leksikolojiya elminin banilərindən biri |
4. |
Xacə Nəsrəddin Tusi |
XIII yüzillikdə Şərqin bir sıra ölkələrini gəzib-dolaşmış və ümumşərq elm və mədəniyyətinə misilsiz incilər bəxş etmişdir |
5. |
Səfiəddin Urməvi |
Şərq aləmində istedadlı musiqiçi və mahir xəttat kimi böyük şöhrət qazanmışdır |
6. |
Əbdürrəşid Bakuvi |
XIV əsrin səyyahı, cağrafiyaşünası |
7. |
Oruc bəy Bayat |
Azərbaycan tarixçisi, hərbi sərkərdə və siyasi xadim |
8. |
Hacı Zeynalabdin Şirvani |
37 illik səyahəti dövründə islamı, atəşpərəstliyi, yəhudiliyi, bütpərəstliyi, xristianlığı tədqiq etmiş, bir çox xalqların adət və ənənələrini öyrənmiş, bəşəriyyətə misilsiz dörd elmi əsər, divan, risalə bəxş etmişdir |
9. |
Mirzə Cəfər Topçubaşov |
Görkəmli şərqşünas alim, tərcüməçi, poliqlot, diplomat, şair |
10. |
Mirzə Kazımbəy |
Azərbaycan şərqşunası və maarifçisi, rus şərqşünaslıq elminin banilərindən biri |
11. |
Cəmaləddin Əfqani |
XIX əsrdə Əfqanıstanın Baş naziri vəzifəsində işləmişdir, məşhur "Ərabi-paşa" üsyanlarının rəhbərlərindən biri, Misir Universitetinin professoru, Şərq və Qərb mədəniyyətlərinin fəlsəfi sistemini müəyyənləşdirmiş görkəmli alim |
12. |
Mehralı Bəy (Məmmədəli oğlu) |
Osmanlı ordusunun paşası, Qarapapaq Hamidiyyə alaylarının Baş komandanı təyin edilmişdir. Türkiyənin Milli Qəhrəmanı adına layiq görülmüşdür |
13. |
Əlimərdan bəy Topçubaşov |
Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti parlamenrinin sədri, görkəmli hüquqşünas, jurnalist, diplomat, siyasətçi və maarifçi |
14. |
Əlibəy Hüseynzadə |
Yazçı-jurnalist, tərcüməçi, ictimai xadim |
15. |
Əhməd bəy Ağayev (Ağaoğlu) |
Görkəmli jurnalist, alim və ictimai xadim |
16. |
Məmməd Əmin Rəsulzadə |
Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin rəhbəri, ziyalı, ictimai və siyasi xadim |
17. |
Cahangir Kazımbəyli |
Rusiya Hərbi Hava Akademiyasını bitirmiş, I dünya müharibəsində iştirak etmiş, Gəncə alayında briqada komandiri olmuş, sonralar Polşaya mühacirət etmişdir, polkovnik rütbəsinədək yüksəlmişdir |
18. |
Sadıqbəy Ağabəyzadə |
Çar Rus ordusunun general-mayoru, şərqşünas alim, ADP-də daxili işlər nazirinin müavini vəzifəsində çalışmışdır |
19. |
Səid Əlizadə |
Özbək və tacik dillərində yazılmış ilk əlifbanın və bu dillərdə ilk qrammatika və oxu kitablarının müəllifidir. Böyük maarifçi, pedaqoq, yazıçı və publisist |
20. |
Ceyhun Hacıbəyli |
Ədəbiyyatçı, publisist, jurnalist və tərcüməçi |
21. |
Səməd bəy Rəfibəyli |
Görkəmli sərkərdə, istedadlı və peşəkar hərbiçi, 1948-ci ildə Türkiyə Ali Hərbi Şurası xidmətlərinə görə türk ordusunun paşası (tam general) rütbəsi ilə təltif edilmişdir |
22. |
Fərəcbəy Ağayev |
Hərbiçi, çar ordusunun general-leytenantı (1844-cü ildə imperator I Nikolay və onun xanımı Mariya Aleksandrova xaç suyuna çəkib oğulluğa götürmüşlər) |
23. |
Şəfi Bəy Rüstəmbəyli |
Dövlət və ictimai xadim, tanınmış jurnalist və hüquqşünas, tərcüməçi |
24. |
Əziz Şərif |
Azərbaycan ədəbiyyatşünaslığında çoxşaxəli yaradıcılığı ilə ədəbiyyatımızın inkişafına böyük təkan verən görkəmli alim, tənqidçi, pedaqoq və tərcüməçi |
25. |
Mirzəbala Məmmədzadə |
İctimai-siyasi xadim, jurnalist |
26. |
Əhməd Cəfəroğlu |
Türk dünyasının görkəmli şəxsiyyətlərindən biri, məşhur türkoloq, şərqşünas və dilçi professor, filologiya elmləri doktoru |
27. |
Ümmülbanu |
Görkəmli yazıçı və tərcüməçi, Mizə Əsədullayevin qızı, 20-30-cu illərin Paris ədəbi mühitində özünəməxsus yeri olmuşdur |
28. |
Məmmədsəlim (Səlim Turan) |
Rəsam, Parisdəki Qoete Akademik sənət məktəbində müəllim işləmişdir, Əlibəy Hüseynzadənin oğlu |
29. |
Hüseyn Kazımzadə |
120 cild kitabın müəllifi, böyük alim, ədib və pedaqoq |
30. |
Sabit Orucov |
Görkəili dövlət xadimi, neft və qaz sənayesi üzrə mahir mütəxəssis, SSRİ Qaz Sənayesi naziri olmuşdur |
31. |
Məqsud Şeyxzadə |
Özbək yazıçısı, alim və pedaqoqu kimi şöhrət qazanmışdır, Özbəkistan Respublikasının əməkdar incəsənət xadimi |
32. |
İren Məlikov |
Strasburq Universitetində dil və ədəbiyyatdan dərs deyir, professordur. Fransada "Azərbaycan Mədəniyyətini və Sivilizasiyasını Öyrənən Mərkəzin" prezidentidir |
33. |
Şirin Məlikov |
Tədqiqatçı alim, Fransada "Azərbaycan mədəniyyətini araşdırma mərkəzi"nin baş katibi |
34. |
Züleyxa Əsədullayeva |
İctimai xadim, türk, ingilis, fransız, alman, rus və portuqal dillərinin gözəl bilicisi, müəllimlik və tərcüməçiliklə yanaşı, ABŞ-ın müxtəlif neft şirkətlərində də çalışmışdır |
35. |
Lütvi Ələsgərzadə (Lütv Zadə) |
İxtiraçı alim, fizik, Kaliforniya Berkli Universitetinin professoru, NASA və NATO-nun aparıcı mütəxəssisi |
36. |
Kərim Kərimov |
Pilotlu və pilotsuz kosmik gəmilərin və stansiyaların uçuş sınaqları üzrə Dövlət Komissiyasının sabiq sədri, Sosialist Əməyi Qəhrəmanı, mühəndis-konstruktor, general-leytenant |
37. |
Cahangir Kərimov |
Hüquqşünas alim, hüquq elmləri doktoru, professor, Rusiya Elmlər Akademiyasının müxbir üzvü |
38. |
Əhməd İsgəndərov |
Tarixçi-şərqşünas, Rusiya Elmlər Akademiyasının müxbir üzvü. "Voprosı istorii" jurnalının baş redaktoru |
39. |
Fərman Salmanov |
Geolojiya-mineralogiya elmləri doktoru, Rusiya Elmlər Akademiyasının müxbir üzvü, Sosialist Əməyi Qəhrəmanı |
40. |
Tahir Salahov |
SSRİ xalq rəssamı, SSRİ Rəssamlıq Akademiyası Boyakarlıq bölməsinin akademik katibi, YUNESKO yanında Beynəlxalq Plastik Sənətlər Assosiasiyasının fəxri prezidenti, Sosialist Əməyi Qəhrəmanı |
41. |
Toğrul Nərimanbəyov |
Azərbaycanın xalq rəssamı |
42. |
Müslüm Maqomayev |
Dünya şöhrətli müğənni - bəstəkar |
43. |
Rüstəm İbrhambəyov |
Görkəmli yazıçı, kinodramaturq, "Oskar" mükafatı laureatı |